Stres, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığı olumsuz etkileyen modern bir sorun olarak öne çıkıyor. Baş ağrısından uykusuzluğa kadar pek çok probleme yol açan stres, bazı kişilerde aşırı yemeye, bazılarında ise neredeyse hiç yememeye yol açabiliyor.
Stres Vücudu Nasıl Etkiliyor?
Yale Üniversitesi’nden Prof. Rajita Sinha’ya göre stres, zorlu bir duruma karşı vücudun ve zihnin verdiği tepkidir. Hipotalamus devreye girer, adrenalin ve kortizol salgılanır; nabız, tansiyon ve enerji seviyesi yükselir. Kısa süreli stres bazen motive edici olurken, kronik stres uyku sorunları, depresyon, kilo artışı ve bağışıklık sistemi zayıflaması gibi sorunlar yaratabilir.
Stres İştahı Neden Değişir?
Nörolog Dr. Mithu Storoni, stresin sindirim sistemini etkileyerek bazı insanlarda iştahı tamamen kapattığını, bazılarında ise özellikle tatlı ve yağlı yiyeceklere yönelimi artırdığını belirtiyor. Vagus siniri stres altında baskılanır ve beynin açlık-tokluk sinyallerinin doğru alınamamasına yol açar. Ayrıca stres anında beynin şeker ihtiyacı artar; bu da karbonhidratlı yiyeceklere yönelmeyi kolaylaştırır.
Kronik Stresin Uzun Vadeli Etkileri
Sürekli stres altında kalan vücut insülin direnci geliştirebilir; bu, kan şekeri seviyesinin yükselmesi, kilo artışı ve diyabet riskinin artması anlamına gelir. Prof. Sinha, “Bir kısır döngü başlar; stres yedikçe artar, yedikçe stres de büyür” diyor.
Stres Kaynaklı Yeme Davranışını Nasıl Kontrol Edebiliriz?
- Uykuya önem verin: Yeterli uyku stres hormonlarını dengeleyerek şeker isteğini azaltır.
- Egzersiz yapın: Düzenli hareket stres hormonlarını düşürür ve ruh halini iyileştirir.
- Sağlıklı atıştırmalıklar hazırlayın: Abur cuburu erişilebilir yerlerde tutmayın; protein ağırlıklı, düşük glisemik gıdalar tercih edin.
- Alkolden uzak durun: Stres anında alkol kısa vadeli rahatlama sunsa da uzun vadede stresi artırır.
- Sosyal destek alın: Yakınlarla birlikte yemek yemek veya vakit geçirmek stres kaynaklı aşırı yeme eğilimini azaltır.
Sonuç
Stresle başa çıkmak, ruh sağlığıyla birlikte beslenme düzeni ve genel yaşam kalitesi için de kritik. Uzmanlar, stres anlarında yiyeceğe sığınmaktan kaçınıp uyku, egzersiz ve sosyal destek gibi sürdürülebilir alışkanlıklara yönelmenin uzun vadede bedensel ve zihinsel sağlığı koruduğunu vurguluyor.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuştur. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
