Çocuklarda antibiyotik direnci yeniden ölümcül riskler doğuruyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası kapsamında antibiyotiklerin yanlış ve gereksiz kullanımına karşı uyarılarda bulundu. Yanlış kullanımın özellikle çocuklar ve bağışıklığı zayıf bireyler için ciddi riskler yarattığını belirten Mamçu, “Yaygın antibiyotikler etkinliğini yitirdikçe, tedavi edilebilir hastalıklar ölümcül hâle geliyor.” dedi.
Direnç artıyor: Tedavi edilebilir hastalıklar yeniden ölümcül
ESCMID Global 2025 konferansında sunulan araştırmaya göre antimikrobiyal direnç ile bağlantılı çocuk ölümlerinde dikkat çeken artış bulunuyor. Dikkat antibiyotiklerin %160 artışla Güneydoğu Asya ve %126 artışla Afrika’da görüldüğü belirtildi. Bu durum özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde çocuk ölümlerini artırıyor; dirençli bakteriler zatürre, sepsis ve ishale bağlı ölümleri yeniden yükseltiyor.
Antibiyotik ancak enfeksiyon kanıtlandığında
Dr. Mamçu, antibiyotiklerin doğru kullanım prensibini şöyle özetledi: “Enfeksiyonun bakteriyel olduğunun kanıtlanması gerekir. Gereksiz kullanım, yanlış ilaç seçimi ve uygunsuz dozlar direnci tetikler.”
DSÖ: 2050’de her yıl 10 milyon ölüm
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2050 yılına gelindiğinde antibiyotik direnci nedeniyle her yıl 10 milyon kişinin hayatını kaybedebileceği öngörülüyor. Ayrıca hayvan yetiştiriciliği ve tarımda kullanılan antibiyotiklerin gıda ve su yoluyla dirençli bakterilerin yayılmasını hızlandırdığına dikkat çekiliyor: “Bu konu tek sağlık yaklaşımıyla, insan-hayvan-çevre sağlığı birlikte ele alınmalı.”
Türkiye’deki tablo
Türkiye’de antibiyotiklerin kullanılan ilaçlar arasında maliyet ve kullanım açısından ikinci sırada bulunduğunu belirten Mamçu, reçeteyle satış zorunluluğu sonrası olumlu gelişmeler olsa da hedeflenen seviyeye ulaşılmadığını söyledi. “Dirençli mikroorganizmalar özellikle yoğun bakımlarda ciddi tehdit oluşturuyor. Yatış süresini uzatıyor, ölüm riskini artırıyor.”
Ana hatlar
- Sadece doktor reçetesi ile kullanılmalı
- Belirtiler geçse bile tedavi süresi tamamlanmalı
- Düzenli aralıklarla alınmalı
- Yan etkide mutlaka doktora başvurulmalı
“Her boğaz ağrısı antibiyotik gerektirmez — karar yetkisi sadece doktorda.”
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuştur. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
