Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nden Prof. Dr. Onur Yaman, hidrosefali tedavisinde uygulanan şant ameliyatının detaylarını ve risklerini anlattı.
Hidrosefali, beyin omurilik sıvısının normal akışının bozulması sonucu beyin içindeki ventriküllerde sıvı birikmesiyle oluşan bir durumdur. Bu durum çocuklarda da yetişkinlerde de görülebilir ve ciddi sorunlara yol açabilir.
Şant ameliyatı nedir ve kimlere uygulanır
En sık tercih edilen yöntemlerden biri olan şant cerrahisi, beyindeki fazla sıvıyı başka bir vücut boşluğuna aktarır. Şantın bir ucu ventriküle, diğer ucu ise karın boşluğuna yerleştirilir ve aradaki sıvı akışı, valf adı verilen bir mekanizma ile kontrol edilir.
Şant ameliyatı, çocukluk ve erişkin dönemde gelişen hidrosefali vakalarında uygulanabilir. Travma, beyin kanaması, tümör gibi BOS akışını bozan durumlarda ya da doğuştan gelen vakalarda tercih edilir. Öncelikli hedef, hastalığa neden olan etkeni ortadan kaldırmak, ardından şant cerrahisini planlamaktır.
Ameliyat nasıl yapılır
Operasyon genel anestezi altında ve steril koşullarda gerçekleştirilir.
- Kafatasında küçük bir kesiyle şantın proksimal ucu beyin boşluğuna yerleştirilir.
- Diğer uç, karın boşluğuna, genellikle sağ alt karın bölgesine konulur.
- İki uç cilt altından geçirilen bir tünelle birleştirilir.
- Tüm işlem yaklaşık 45 dakika sürer.
Ameliyat sonrası takip ve olası belirtiler
Hasta genelde 1–2 gün hastanede gözlem altında tutulur ve 3. gün taburcu edilir. Yara iyileşmesi 7–10 gün sürer. İlk kontrol ameliyattan 1 ay sonra yapılır; sorun yoksa yıllık takipler yeterli olur.
Şant sisteminde tıkanma, bozulma veya enfeksiyon gelişirse şu belirtiler görülebilir: Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı/kusma, dengesizlik, bilinç bulanıklığı. Böyle durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Şantın ömrü ve riskler
Şantlar, komplikasyon oluşmazsa ömür boyu çalışabilir. Enfeksiyon, tıkanma veya mekanik arıza durumunda revizyon ameliyatı gerekebilir. Enfeksiyon şüphesinde ateş ve iltihap bulguları değerlendirilir; gerekiyorsa şanttan örnek alınır.
İnvaziv bir işlem olduğundan nadiren kanama veya sinir dokusunda hasar olabilir. Ayrıca ameliyat sonrası enfeksiyon veya kanama görülebilir; şantın tıkanması veya bozulması hayati risk oluşturabilir.
Uzmandan uyarı
Prof. Dr. Yaman, şant cerrahisinin çoğu hasta için yaşam kalitesini artırdığını ve normal yaşama dönmeyi sağladığını belirtiyor. Başarılı bir tedavi için doğru hasta seçimi, deneyimli bir cerrahi ekip ve düzenli takip hayati önem taşır.
Kaynak: Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi, Prof. Dr. Onur Yaman basın açıklaması
