Avustralyalı bilim insanlarının yaptığı yeni bir araştırma, Türkiye’nin sismik yapısını ve deprem gerçeğini yeniden şekillendirecek bir keşfe imza attı. Curtin Üniversitesi’nin yürüttüğü çalışma, Tuz Gölü Fayı’nın şimdiye kadar kabul edilenin aksine yan hareket etmediğini, fayın yer kabuğunu genişlediğini gösterdi. Bu sonuç, uzun yıllardır benimsenen tektonik teoriye önemli bir darbe vuruyor.
Yeni Teori: Yanalar Kaymıyor, İki Yaka Birbirinden Uzaklaşıyor
Tuz Gölü Fayı’nın daha önce doğrultu atımlı yani yanal hareket eden bir fay olduğu düşünülüyordu. Çalışma, fayın her iki tarafındaki karaların birbirinden uzaklaştığını ve fayın genişlediğini ortaya koyuyor. Prof. Dr. Axel Schmitt ve ekibi, Türkiye’nin aktif sismik yapısında köklü bir değişikliği işaret ettiğini belirtti. “Türkiye genellikle doğrultu atımlı faylarıyla bilinir. Ancak bulgularımız, Tuz Gölü Fayı’nın yanlara doğru kaymak yerine, her iki taraftaki karaların birbirinden uzaklaştığını, yani fayın genişlediğini ilk kez doğruluyor.”
Yeni Yöntemle Yapılan Keşif
Çalışma, volkanik aktivitelerin izini sürerek Hasandağı’ndan çıkan antik lav akıntılarını inceledi. Lavlar katılaşıp parçalandıkça yer kabuğundaki hareketleri kaydeden doğal bir kara kutu işlevi gördü. Ekip, helyum tarihleme ve uzaktan algılama teknolojileri kullanarak geleneksel sismolojik yöntemlerle fark edilemeyecek kadar küçük hareketleri tespit etti. Bu hareketlerin yılda yaklaşık 1 milimetre olduğunun altını çizdiler.
Deprem ve Volkanik Tehlikeler İçin Kritik Bilgiler
Bu keşif, sadece akademik değil, hayati sonuçlar da doğuruyor. Janet Harvey, Tuz Gölü Fayı’nın Avrasya, Arap ve Afrika levhalarının birleştiği kritik noktada bulunduğunu vurguladı: “Bu hareketleri doğru anlamak, kıtalar çarpıştığında stresin nasıl dağıldığını çözmemize yardımcı olacak.” Veriler, deprem ve volkanik tehlike analizlerini ve erken uyarı sistemlerini güncellemek için önemli.
Ne Anlama Geliyor?
Tuz Gölü Fayı’nın genişleme hareketinin doğru anlaşılması, Türkiye ile sınırlı kalmayan bir etkiye sahip. Dünyadaki büyük deprem kuşaklarında da yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Bu bulgular, deprem tahminleri ve erken uyarı sistemlerinin daha sağlıklı geliştirilmesini sağlayacak kritik veriler sunuyor.
Türkiye’nin ve diğer aktif fay hatları bulunan bölgelerin geleceği açısından bu keşif, deprem riskinin doğru değerlendirilmesi için önemli bir adım olarak görülüyor.
Bu içerik yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuştur. Bir hata olduğunu düşünüyorsanız lütfen iletişime geçin.
